Soomaaliya ayaa markii ugu horeysay muddo 52 sano kadib ka mid noqoneysa Golaha Amniga Qaramada Midoobay, kadib dadaal ay helista Kursigaasi u gashay tan iyo sanadkii 2018.
Talaadda 6-da Bishan June ayaa kalfadhiga 78-aad ee Golaha Guud ee Qaramada Midoobay loo qorsheeyay in la qabto doorashada Shanta Kursi ee xubinimada Golaha Ammaanka, waxayna ka kala imaan doonaan:
1- Hal kursi oo Afrika ah (waxaa hadda ku fadhida Mozambique), waxaana la wareegaya Soomaaliya.
1- Kursi loogu talagalay Aasiya-Pacific (waxaa hadda haysa Japan);
2- Kursi ay leeyihiin Laatiin Ameerika iyo Kariibiyaanka (waxaa hadda heysa Ecuador)
2-iyo Laba kursi oo Yurubta Galbeed ah oo ay hadda haystaan dalalka Malta iyo Switzerland.
Shanta xubnood ee cusub ee sanadkan la doorto waxay xilalka qaban doonaan oo kuraastooda ku fariisan doona 1-da Janaayo 2025, waxayna xilka hayn doonaan illaa 31-ka December 2026-ka.
Bisha Janaayo 2025 waxay Soomaaliya si rasmi ah ugu biiri doontaa 15-ka dal ee Golaha Amniga Qaramada Midoobay, iyadoo ka mid noqoneysa 10-ka dal ee aan joogtada ahayn Golaha.
Soomaaliya ayaa tartan la’aan ku biireysa Golaha Amniga, waxayna taasi ku suuragashay kadib heshiis hoose oo Midowga Afrika ka dhex sameeyay dalalka u sharxanaa kursigan, sidaasina ay Somaliya xaqiijisay kursigan.
Soomaaliya waxay ka socotaa dalalka Bariga Afrika oo qaab wareeg ah ay ugu tartamaan dalalka Gobolka. Musharaxnimada Somaliya ee soo taxneyd ilaa sanadkii 2018 waxaa kula tartami lahaa oo iyaduna musharxinadeeda shaacisay sanadkii Mauritius 2019, waxaana ku xigtay Tanzania, waxaana mar qarka loo saarmay tartan saddexdan dal dhex mara, balse waxaa tanaasulay Tanzania oo dowladda Somaliya ay heshiis ka gaareen kursigan.
Sidoo kale Madagascar ayaa iyana ku dhawaaqday dalabkeeda kursigan, balse fadhigii caadiga ahaa ee 44-aad ee Golaha Fulinta Midowga Afrika bishii February 2024 ayuu Midowga Afrika ku taageeray Musharaxnimada Soomaaliya, waxaana markaas kadib tartanka isaga haray Jasiiradaha Mauritius iyo Madagascar.
Soomaaliya oo Qaramada Midoobay ku biirtay isla markii ay xoriyadda qaadatay sanadkii 1960-kii ayaa mar kaliya xubin ka noqotay Golaha Amniga Qaramada Midoobay 1971-1972.
Ololaha Soomaaliya u gashay sidii ay u heli lahayd Kursi ka mida Golaha Amniga Qaramada Midoobay ayaa xoogga lagu saaray soo kabashada Soomaaliya iyo ka-hortagga colaadaha, waxayna Soomaaliya ku dooday khibradeeda ku aaddan nabadaynta iyo xallinta khilaafaadka oo haddii ay ka mid noqoto Golaha Amniga ku kordhin karto.
Soomaaliya waxaa ka howlgala Xafiiska Qaramada Midoobay ee UNSOM oo ah xafiis siyaasadeed oo dawladda kala taliya arrimaha siyaasadda, nabad-dhisidda. Waxaa kaloo Soomaaliya ku sugan ciidamada Midowga Afrika ee Soomaaliya ATMIS oo Soomaaliya ka taageera AMniga iyo dagaalka Alshabaab.
Waxay kaloo Somaliya hiigsanaysaa inay ka faa’iidaysto maqaamka dal Afrikaan ah oo xubin ka ah labada Jaamacadda Carabta (LAS) iyo Ururka Iskaashiga Islaamka (OIC), taasoo ka dhige karta dhexdhexaadiye heer gobol ah.
Xilligii ay Somaliya ka mid noqotay Golaha Amniga Qaramada Midoobay sanadihii 1971-1972, waxay dhigtay taariikh ahayd inay taageeray dadaallada ka-hortagga gumeysiga caalamiga ah, waxayna Somaliya shir-gudoomisay shir heer sare ah oo Golaha Amniga ku yeeshay magaalada Addis Ababa, kaasoo ahaa kii ugu horreeyay ee Afrika ka dhaca.
Intaa waxaa dheer, xiisadda sii kordheysa ee u dhexeysa Soomaaliya iyo Itoobiya ee ku saabsan Somaliland—Jamhuuriyadda iskeed ugu dhawaaqday madaxbannaanida ee gobolka Waqooyi ee dalka—ayaa ahaa mowduuca wadatashiyo xiran ee xubnaha Goluhu ay yeesheen bishii Janaayo.
Iyadoo Soomaaliya ay ku biirtay Aljeeriya iyo Sierra Leone ee Golaha, saddexda xubnood ee Afrikaanka ah (A3) waxay u badan tahay inay sii wadaan inay si dhow uga wada shaqeeyaan isku dubaridka mawqifyadooda iyo horumarinta mawqif midaysan oo Afrikaan ah oo ku saabsan arrimaha gobolka iyo mawduucyada ee ajandaha Golaha Ammaanka.
Shanta dal ee Soomaaliya kula biiri doona Golaha Amniga 2025 ayaa kala ah: Denmark, Greece, Pakistan iyo Panama, waxayna dhammaantood hore uga soo mid noqdeen Golaha Amniga.
